Un proxecto de Egeria

O PROXECTO

PIONEIRAS DE CIENCIAS EN LUGO

Esta sendo unha constante nestas últimas décadas a publicación de libros sobre a historia das mulleres que se adicaron as Ciencias, así como a outras ramas do saber. Nestes textos ponse de manifesto frecuentemente que sempre houbo mulleres que se adicaron á Ciencia e que escribiron tratados sobre a mesma, e que seus coñecementos e escritos foron historiograficamente ocultados ou transcritos por homes.

Outro punto de vista xa aceptado é que elas escribiron libros sobre mulleres, é dicir, que os seus estudos científicos foron transmitidos por outras mulleres, pero estes estudos non se difundiron na forma en que a sociedade lexitimaba o saber e a historia da ciencia, de xeito que se desestimaron e anularon as actividades das mulleres neste campo, así pois todos os escritos parecen novos.

Os estudos actuais xa nos permiten ir coñecendo ás mulleres que no pasado se adicaron a Ciencia. Na presentación do traballo destas mulleres vaise pasando de consideralas como excepcionais, e polo tanto diferentes do resto das mulleres, en certo senso masculinizadas, a valoralas na súa xusta medida.

A situación socio-cultural da Galicia de finais do século XIX e comezos do XX, cun conservadorismo e un clericalismo moi forte, non axudou á incorporación da muller á sociedade moderna que se está a vivir en Europa ou no resto de España. A idea predominante é que a muller debe educarse para cumprir o seu papel de nai, esposa e encargada do fogar.

Con este libro pretendemos dar unha visión da presenza da muller na Universidade, e máis concretamente nas carreiras consideradas de ciencias, mostrar o desenvolvemento da súa actividade profesional, e que así sexa coñecido o seu labor e valorado como merece. Este labor é máis importante e destacado do que poderíamos pensar xa que, como veremos, temos un bo número de mulleres pioneiras que se prepararon e desenvolveron a súa profesión dunha maneira seria e calada, que fixo que pasasen case inadvertidas salvo para as mulleres próximas, parentes ou non, que as tomaron como exemplo para seguir a mesma traxectoria.

Rescatar e poñer en valor a estas pioneiras é contar esa metade da historia que está por contar, así como sentar as bases sobre as que se basearon e desenvolveron os estudos e profesións das mulleres actuais, que nun número pequeno pero importante xa van formando parte do mundo científico e tecnolóxico.

Escribir sobre as mulleres que fixeron carreiras de ciencias en Galicia a finais do século XIX e comezo do XX non é doado. Case non hai datos documentais sobre elas, as referencias nos xornais da época son moi escasas, o que se xunta coas dificultades de obter datos por mor da Lei de Protección de Datos, moitas veces mal entendida. Así, a busca restrínxese a datos achegados por arquivos históricos con datos académicos, que non contan as dificultades atopadas por elas, e os datos achegados por familiares e coñecidos, que moitas veces son escasos e difíciles de obter, por ter pasado máis de cen anos.

Como un aspecto máis do coñecemento destas mulleres imos mostrar os itinerarios das pioneiras de ciencias lucenses.
Comezamos?

Pioneiras de Ciencias
en Lugo